Qua hơn 01 ngày xét xử, sáng 26/8/2022, Tòa án nhân dân huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị đã tuyên bản án sơ thẩm vụ án Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ đối với bị cáo Hồ Xuân Hoàng, sinh năm 1975; nơi cư trú: Thôn 5, xã Ba Lòng, huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị (nguyên Chủ tịch UBND xã Hải Phúc, nay là xã Ba Lòng) và Hoàng Đình, sinh năm 1981; nơi cư trú: Thôn Hà Lương, xã Ba Lòng.
Theo cáo trạng của VKSND huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị, ngày 28/12/2018 nêu hành vi như sau:
Đối với hành vi thu tiền của của các hộ dân: Ủy ban nhân dân huyện Đakrông có quyết định về việc phân bổ vốn xây dựng cơ bản tập trung năm 2019, trong đó có hạng mục điều tra chỉnh lý hồ sơ địa chính. Đầu năm 2019, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đakrông ký hợp đồng nguyên tắc với Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (gọi là sổ đỏ), hạng mục đo đạc, chỉnh lý bản đồ địa chính, cấp sổ đỏ tại 5 xã, thị trấn, trong đó có xã Hải Phúc. Nắm được thông tin này, Hồ Xuân Hoàng, lúc đó là Chủ tịch UBND xã Hải Phúc đã chủ trương thu tiền của các hộ dân xã Ba Lòng có đất trồng rừng tại xã Hải Phúc rồi mới xác lập hồ sơ cấp sổ đỏ cho họ mặc dù các thửa đất này đủ điều kiện. Ngày 21-11-2019, Hoàng tổ chức cuộc họp với các hộ dân, có sự tham gia của cán bộ địa chính và lãnh đạo HĐND xã. Tại đây, Hoàng nêu điều kiện các hộ dân muốn được cấp sổ đỏ thì phải nộp 20 triệu đồng/ha. Qua trao đổi, hộ dân đưa ra mức nộp 15 triệu đồng/ha và được đồng ý. Sau đó, Hoàng chỉ đạo Đình trực tiếp thu tiền của các hộ dân, việc thu tiền có người có biên nhận, có người không. Thu tổng cộng 213 triệu đồng của 15 hộ, Đình giao cho công chức tư pháp kiêm thủ quỹ xã cất giữ nhưng không nói rõ nguồn tiền thu từ các hộ dân mà có. Sau khi 15 hộ dân nộp đủ số tiền theo yêu cầu của Hoàng, hồ sơ xin cấp sổ đỏ của các hộ dân được UBND xã lập và được cấp có thẩm quyền cấp sổ đỏ theo đúng quy định của pháp luật.
Đối với việc tổ chức bán đấu giá thu tiền: được sự đồng ý của Hoàng, ngày 30-12-2019, công đoàn xã Hải Phúc tổ chức cho các đoàn viên công đoàn đấu giá thửa đất số 212, diện tích 10.811m2. Đây là lô đất năm 2012 UBND xã tạm giao cho công đoàn xã khai thác trồng tràm, đến năm 2017 có quyết định phê duyệt quy hoạch đất phi nông nghiệp. Kết quả, ông Hồ Văn Thiên trúng đấu giá với số tiền 50 triệu đồng và nộp cho thủ quỹ xã. Hoàng chỉ đạo Đình lập hồ sơ để cấp sổ đỏ cho ông Thiên.
Từ hai khoản thu trên, tổng cộng 263 triệu đồng, Hoàng đã chỉ đạo chi 102 triệu đồng trả tiền đối ứng xây dựng nhà văn hóa cộng đồng thôn Tà Lang do các hộ dân của thôn không đóng góp tiền. Chỉ đạo kế toán xã rút 100 triệu đồng để chi phục vụ các hoạt động tổ chức lễ kỷ niệm 74 năm ngày thành lập xã Hải Phúc (53 triệu đồng) và chi cho việc trả nợ tiếp khách của UBND xã tại các hàng quán trên địa bàn (47 triệu đồng). Chi tiền Tết cho đoàn viên công đoàn xã 32 triệu đồng (mỗi người 1 triệu đồng). Chi 19,5 triệu đồng cho Hoàng, Đình và 1 cán bộ khác 3 lần đi công tác tại TP Đông Hà. Giao cho công đoàn xã 9,5 triệu đồng để liên hoan cuối năm trước khi giải thể xã, sáp nhập với xã Ba Lòng.
Bị cáo Hồ Xuân Hoàng và Hoàng Đình tại phiên tòa
Hành vi lập hồ sơ cấp sổ đỏ chưa đủ điều kiện: Trên cơ sở điều tra, cũng xác định được: Hoàng đã chỉ đạo xác lập hồ sơ cấp sổ đỏ chưa đủ điều kiện theo quy định về pháp luật đất đai đối với 4 thửa đất với diện tích 58.941m2 dự án trồng rừng vay vốn JBIC. Đây là dự án triển khai trên địa bàn xã Hải Phúc từ năm 2002 và kết thúc năm 2008. Ngày 12-11-2019, UBND tỉnh ra quyết định về việc phê duyệt giá trị gỗ khai thác rừng trồng sản xuất năm 2019 của UBND xã Hải Phúc để tổ chức đấu giá, đồng thời yêu cầu xã xây dựng và trình cấp thẩm quyền phê duyệt, triển khai thực hiện kế hoạch sản xuất, chia, giao đất cho người dân bố trí sản xuất ổn định, trong đó ưu tiên trồng lại rừng sản xuất.
Sau khi khai thác xong, 4 cán bộ xã gặp Hoàng xin được cấp đất rừng dự án JBIC ở khu vực riêng lẻ thuộc địa bàn thôn Tà Lang. Hoàng nhất trí và chỉ đạo Đình đo tổng diện tích khu đất đó, chia đều cho 4 trường hợp trên, mỗi người 1 thửa. Nội dung này Hoàng có thông báo trong cuộc họp đầu tuần của UBND xã nhưng không được thể hiện bằng văn bản. Đình biết đó là sai nên đã trả lời Hoàng “ Đất rừng dự án JBIC chưa có phương án nên không cấp được”, nhưng Hoàng vẫn tiếp tục chỉ đạo Đình thực hiện “ Đất này ở khu vực riêng lẻ, cứ làm thủ cấp giấy cho anh em”.
Hành vi sai phạm còn liên quan lập hồ sơ đề nghị cấp sổ đỏ đối với 11 thửa đất diện tích 145.415m2 đất rừng thuộc dự án chương trình 327. Đất rừng trên sau khi khai thác xong năm 2009 thì giao lại cho UBND xã Hải Phúc quản lý. Năm 2009, nhiều hộ dân đã lấn chiếm để sản xuất nông nghiệp, có một số công chức, cán bộ xã, trong đó có Hoàng 2 thửa với diện tích 54.750m2; Đình 5 thửa với diện tích 27.561m2.
Sau khi hoàn thành đo đạc tại thực địa ở xã Hải Phúc, cán bộ chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện tiếp tục hồ sơ. Qua đó, mời Đình đến để rà soát nhằm bổ sung đầy đủ thông tin cần thiết theo yêu cầu xây dựng hồ sơ ban đầu ở cấp xã. Sau khi rà soát danh sách được Đình gửi, cán bộ phát hiện 10 thửa đất (4 thửa JBIC, 1 thửa của ông Thiên và 5 thửa của Đình) có thời điểm sử dụng đất sau ngày 1-7-2014 chưa đủ điều kiện nên gọi điện mời lên rà soát lại trước khi xuất đơn đề nghị cấp sổ đỏ. Đình đã điều chỉnh thời điểm sử dụng đất các hộ nêu trên thành 2010 và 2012.
Theo kết luận, việc lập hồ sơ xác lập hồ sơ cấp sổ đỏ đối với 16 thửa gồm 1 thửa hộ ông Thiên trúng đấu giá, 11 thửa đất thuộc dự án 327 và 4 thửa đất dự án trồng rừng vay vốn JBIC là trái với quy định. Tổng diện tích 16 thửa là 215.167m2, trị giá hơn 680 triệu đồng. Đến ngày 10-1-2022, Ủy ban nhân dân huyện Đakrông đã ra quyết định thu hồi 16 sổ đỏ trên. Sau khi sự việc bị phát hiện, Hoàng và Đình đã tự nguyện hoàn trả 263 triệu đồng cho 16 hộ gia đình, cá nhân. Các hộ cũng có đơn đề nghị giảm nhẹ hình phạt cho Hoàng và Đình.
Qua tài liệu có trong hồ sơ vụ án và kết quả tranh tụng tại phiên tòa , ý kiến đại diện Viện kiểm sát, của Luật sư, Tòa án nhân dân huyện Đakrông nhận định cáo trạng truy tố đúng người đúng tội, áp dụng các tình tiết giảm nhẹ theo luật định đã tuyên bị cáo Hoàng 24 tháng tù; bị cáo Đình 18 tháng tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ”.
Phùng Nam Hải