Thực hiện Kế hoạch Phát động phong trào thi đua 6 tháng cuối năm 2022 “Chào mừng Kỷ niệm 74 năm truyền thống Thi đua yêu nước 11/6/1948-11/6/2022, 77 năm Quốc khánh 02/9/1945-02/9/2022 và truyền thống Tòa án nhân dân 13/9/1945-13/9/2022” ban hành theo Quyết định số 141/QĐ-TANDTC ngày 31/5/2022 của TAND Tối cao và Chỉ thị 02/2022/CT-TA ngày 14/3/2022 Chỉ thị về việc Tăng cường công tác Hòa giải, đối thoại theo Luật hòa giải, đối thoại tại Tòa án.
Nhận thức được ý nghĩa, tầm quan trọng của Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án, ngay từ khi Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án có hiệu lực, TAND huyện Hướng Hóa đã chỉ đạo đơn vị khẩn trương chuẩn bị các điều kiện về cơ sở vật chất, bố trí phòng Hòa giải, phòng làm việc cho Hòa giải viên cũng như lựa chọn, đề xuất những người có đủ điều kiện, tiêu chuẩn bổ nhiệm hòa giải viên. Các ứng cử hòa giải viên đều là những người có tín nhiệm cao trong xã hội, đa số là nguyên Chánh án, Thư ký Tòa án, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát về hưu có kiến thức sâu rộng, hiểu biết xã hội, có uy tín, có khả năng hòa giải, đối thoại. Đến ngày 23/5/2022, Chánh án Tòa án nhân nhân tỉnh Quảng Trị đã Bổ nhiệm cho Tòa án nhân dân huyện Hướng Hóa 04 Hòa giải viên. Sau khi nhận được Quyết định bổ nhiệm Hòa giải viên, vào ngày 08/6/2022 đơn vị đã tổ chức Gặp mặt để giao Quyết định bổ nhiệm cho các Hòa giải viên đồng thời đã Triển khai nhiệm vụ, cung cấp các văn bản pháp luật liên quan đến công tác, kinh phí Hòa giải, đối thoại tại Tòa án cũng như giải đáp các thắc mắc của Hòa giải viên liên quan đến hoạt động Hòa giải, đối thoại tại Tòa án, nhằm chuẩn bị tốt nhất cho công tác hòa giải, đối thoại tại Tòa án, tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa Tòa án và các hòa giải viên.
Tuy thời gian bổ nhiệm chưa lâu nhưng cùng với sự hỗ trợ, giúp sức của đội ngũ CBCC Tòa án nhân dân huyện Hướng Hóa, các hòa giải viên đã nhanh chóng tiếp cận công việc, sắp xếp thời gian khoa học, đảm bảo giải quyết đúng tiến độ, hòa giải các vụ việc đạt kết quả rất tốt, không có trường hợp nào để hồ sơ hòa giải, đối thoại quá thời hạn. Từ đó, công tác hòa giải, đối thoại tại TAND huyện Hướng Hóa đã đạt được những kết quả nhất định. Tổng số vụ, việc Tòa án nhân dân huyện Hướng Hóa chuyển hòa giải, đối thoại từ ngày 23/5/2022 (ngày được bổ nhiệm Hòa giải viên) đến nay (20/6/2022) là 10 vụ, việc, đã tiến hành hòa giải 05 vụ, trong đó đã hòa giải thành, đối thoại thành là 05 vụ việc, chiếm tỷ lệ hòa giải thành 100%.

Hình ảnh Hòa giải viên TAND huyện Hướng Hóa tiến hành Hòa giải cho đương sự (ảnh bên trái) và Thẩm phán phụ trách Hòa giải đối thoại tham gia ghi nhận kết quả Hòa giải (ảnh bên phải)
Sau khi Hòa giải xong Tòa án nhân dân huyện Hướng Hóa đã tiến hành lấy ý kiến của đương sự về cảm nhận khi Lựa chọn hòa giải trước khi tiến hành giải quyết vụ án theo thủ tục tố tụng. Hầu hết các đương sự đều cho rằng Lựa chọn Hòa giải đối thoại tại Tòa án mang lại cho họ nhiều lợi ích, trong đó phải kể đến là họ có quyền lựa chọn Hòa giải viên cho vụ việc của mình; có thể chủ động sắp xếp thời gian, địa điểm, hình thức hòa giải, đối thoại phù hợp; Việc hòa giải, đối thoại được tiến hành nhanh chóng và dành quyền chủ động cho các bên, giúp hàn gắn và duy trì mối quan hệ tốt đẹp giữa các bên và quan trọng nhất họ không hề mất một khoản chi phí nào.
Thông qua việc triển khai thực hiện Luật, việc hòa giải, đối thoại thành đã giảm thiểu được một số lượng án phải thụ lý giải quyết theo thủ tục tố tụng, từ đó giảm bớt khối lượng công việc thực tế cho Thẩm phán, Thư ký. Việc lựa chọn Hòa giải, đối thoại trước khi thụ lý giải quyết theo thủ tục tố tụng đã giúp giải quyết triệt để, hiệu quả các tranh chấp mà không phải mở phiên tòa xét xử; tiết kiệm chi phí, thời gian, công sức; hạn chế tranh chấp kéo dài, gây bức xúc trong dư luận.
Vì vậy, đổi mới, tăng cường và nâng cao hiệu quả hòa giải, đối thoại là giải pháp hữu hiệu mang tính đột phá, đáp ứng được nhu cầu và đòi hỏi của xã hội để giải quyết các tranh chấp phát sinh trong đời sống xã hội triệt để, hiệu quả. Giúp giải quyết khối lượng công việc ngày càng nặng nề, trong bối cảnh các tranh chấp, khiếu kiện không ngừng tăng lên cả về số lượng và tính chất phức tạp.
Để tăng cường công tác Hòa giải, đối thoại theo Luật hòa giải, đối thoại tại Tòa án và nâng cao hiệu quả thi hành Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án, thời gian tới, TAND huyện Hướng Hóa sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hòa giải, đối thoại tại Tòa án; giải thích cho đương sự ý nghĩa và lợi ích của việc lựa chọn Hòa giải, đối thoại tại Tòa án; Kịp thời cung cấp, triển khai những văn bản quy phạm pháp luật mới cho các hòa giải viên; Rèn luyện kỹ năng hòa giải nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ của hòa giải viên và giải quyết hiệu quả các tranh chấp ngay từ khi nhận đơn khởi kiện; Tiếp tục áp dụng linh hoạt các chế định hòa giải, đối thoại tại Tòa án như thực hiện hòa giải, đối thoại ngoài trụ sở Tòa án, ngoài giờ hành chính…
Bùi Thị Bé